Meetstudie SIDN Labs: ook internet in Nederland centraliseert
Helft nameservers niet verspreid over verschillende netwerken
Internetmetingen van SIDN Labs laten zien dat centralisatie een potentieel probleem vormt binnen het .nl-domein. Zo wordt er steeds meer gebruikgemaakt van een beperkt aantal publieke recursieve resolvers (die domeinnamen opzoeken), en nemen maar 3 partijen de hosting van 48% van alle actieve .nl-domeinen voor hun rekening. Daarnaast zijn bij bijna de helft van de .nl-domeinnamen de nameservers (die de informatie over die domeinnamen bevatten) niet verspreid over verschillende netwerken. Dit maakt de domeinnamen gevoelig voor storingen.
Recente grote storingen bij providers zoals Akamai en OVHcloud hebben niet geleid tot een betere spreiding. Sterker nog, het afgelopen jaar steeg het aantal domeinnamen waarvan de nameservers niet over verschillende netwerken zijn verspreid juist. De onderzoekers van SIDN Labs waarschuwen dat deze toegenomen afhankelijkheid van enkele partijen een stabiliteits- en veiligheidsrisico vormt. Want in dat geval kan een storing bij één enkele partij die een groot deel van de nameservers beheert ervoor zorgen dat een groot aantal .nl-domeinnamen niet meer werkt.
Figuur 1: .nl-nameservers in verschillende netwerken.
Inzicht in ontwikkelingen
De gesignaleerde toegenomen centralisatie van .nl-domeinnamen is een van de uitkomsten van het rapport De staat van .nl. Hiermee wil SIDN Labs inzicht geven in de ontwikkelingen van .nl op basis van metingen aan het Domain Name System (DNS). Het DNS is het wereldwijde systeem dat domeinnamen naar IP-adressen vertaalt.
Figuur 2: De meest populaire woorden in .nl-registraties in 2021.
Uit de metingen blijkt onder meer dat de coronapandemie ook online voortduurde: de woorden ‘test’ en ‘pcr’ werden in 2021 aanmerkelijk vaker gebruikt in domeinnamen dan in 2020. Eveneens zijn technologische ontwikkelingen terug te zien in de domeinnaamregistraties, getuige het toegenomen gebruik van woorden zoals ‘meta’, ‘crypto’ en ‘verse’.
Huizensites
Opvallend is dat steeds meer domeinnamen het woord ‘straat’ of ‘laan’ bevatten. Het gaat hier in bijna alle gevallen om een domeinnaam die een fysiek adres weergeeft. Voor de verkoop van een huis wordt tegenwoordig namelijk vaak een eigen domeinnaam geregistreerd voor een website met informatie over het huis, vooral in het hogere segment.
Figuur 3: Woordwolk van de populairste termen in nieuw geregistreerde domeinnamen in augustus 2021.
SIDN Labs onderzocht ook de context waarin woorden in .nl-domeinnamen voorkwamen op .nl-webpagina’s. Hier is de coronacrisis eveneens duidelijk terug te zien. Zo werd de context van ‘corona’ in 2018 nog voornamelijk gevormd door woorden als desperados en cerveza, in 2021 is dit veranderd naar ‘covid’, ‘lockdown’ en ‘coronamaatregelen’. Ook ‘crisis’ werd in 2021 vooral gebruikt in een coronacontext, terwijl het woord in 2018 meer in een economische context werd gebruikt met woorden als ‘kredietcrisis’, ‘bezuinigingen’ en ‘recessie’.
Onlinemaatschappij
Cristian Hesselman, directeur SIDN Labs, licht de aanleiding voor het rapport toe: “Met dit rapport willen we onze metingen aan het DNS op een toegankelijke manier inzichtelijk maken. Daarbij kijken we niet alleen naar de cijfers, we plaatsen deze ook in de bredere context van maatschappelijke ontwikkelingen. Want wat er in de maatschappij gebeurt, zie je online terug.” Hesselman maakt zich zorgen dat een steeds kleinere groep bedrijven een steeds groter deel van de internetdienstverlening verzorgt. Dit zijn overigens niet altijd de grote Amerikaanse spelers. “De centralisatie van nameservers en resolvers verhoogt het risico op storingen. Ook bij mailservers zien we dat een overgroot deel van de domeinnamen gebruikmaakt van slechts één IP-adres. In dat geval leidt een netwerkstoring automatisch tot een e-mailstoring.”
Vijfde wereldwijd
Enkel afgaand op de cijfers werd .nl in 2021 meer gebruikt. Op 1 januari 2022 telde ons land 6.229.639 .nl-domeinnamen, een jaar eerder waren dit er ruim 100.000 minder: 6.109.589. Binnen Europa hebben in absolute getallen alleen Duitsland en het Verenigd Koninkrijk meer domeinnamen. Wereldwijd staat Nederland op een vijfde plek.
Download het volledige rapport De staat van .nl.
